Nicäno-Konstantinopolitanum

Das nicäno-konstantinopolitanische Glaubensbekenntnis, auch "Symbolum der (150) Väter" genannt, wurde erstmals vom Konzil in Chalzedon (451) bezeugt, seine Textgeschichte lässt sich jedoch nicht eindeutig rekonstruieren. Es ist trinitarisch strukturiert und wurde seit dem Ende des 5. Jahrhunderts im Osten in der Eucharistiefeier gesprochen.
Theologische Besonderheiten sind zum einen der "Filioque-Begriff", wodurch das Symbolum zum Zankapfel zwischen dem christlichen Osten und Westen wurden, und zum anderen der "Homoousios-Begriff", der die Einheit von Gott Vater und Sohn beschreibt und sich somit gegen die damals vorherrschende arianische Lehre wandte.
Das nicäno-konstantinopolitanische Glaubensbekenntnis wurde wegen seiner gemeinsamen Verwendung in den verschiedenen christlichen Liturgien des Ostens und Westens als wesentliches Zeichen der Einheit gesehen. So betonte schon das Konzil von Trient (1545-1563) den konfessionsverbindenden Charakter.
Die lateinische Fassung des nicäno-konstantinopolitanischen Glaubensbekenntnisses lautet:
"Credo in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium.
Et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei unigenitum,
et ex Patre natum ante omnia saecula, Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, genitum, non factum, consubstantialem Patri :per quem omnia facta sunt;
qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de caelis, et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria virgine, et homo factus est, curcifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est, et resurrexit tertia die secundum Scripturas, et ascendit in caelum, sedet ad dexteram Patris, et iterum venturus est cum gloria, iudicare vivos et mortuos: cuis regni non erit finiS. 
Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filioque procedit, qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur, qui locutus est per prophetaS. Et unam sanctam catholicam et apostolicam Ecclesiam.
Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et exspecto resurectionem mortuorum, et vitam venturi saeculi. Amen."
Quellen
DENZINGER, Heinrich / HÜNERMANN, Peter (Hg.), Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen. Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, Freiburg im Breisgau / Basel / Wien 402005, S. 150.
Literatur
KREBS, Engelbert, Filioque in: Lexikon für Theologie und Kirche 3 (1931), Sp. 1039 f.
KREBS, Engelbert, Nicäno-konstantinop. Symbolum, in: Lexikon für Theologie und Kirche 7 (1935), Sp. 540.
SATTLER, Dorothea, Nicaeno-Konstantinopolitanisches Glaubensbekenntnis, in: Lexikon für Theologie und Kirche3 7 (1998), Sp. 798-800.
Empfohlene Zitierweise
Nicäno-Konstantinopolitanum, in: 'Kritische Online-Edition der Nuntiaturberichte Eugenio Pacellis (1917-1929)', Schlagwort Nr. 75, URL: www.pacelli-edition.de/Schlagwort/75. Letzter Zugriff am: 28.03.2024.
Online seit 30.10.2012, letzte Änderung am 19.02.2020.
Als PDF anzeigen